Istnieją następujące kategorie dodatkowych uprawnień przysługujących pacjentom uprzywilejowanym:
- S (świadczeniobiorca, po ukończeniu 65. roku życia)
Pacjenci po ukończeniu 65. roku życia, uprawnieni do bezpłatnych leków wymienionych w wykazie leków refundowanych (pacjent posiadający uprawnienia określone w art. 43a ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach).
- DZ – pacjenci do ukończenia 18. roku życia
Pacjenci uprawnieni do bezpłatnych leków wymienionych w wykazie leków refundowanych (pacjent posiadający uprawnienia określone w art. 43a ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach). Przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne określone w wykazie, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, ustalonym w sposób określony w ust. 2, na podstawie recepty wystawionej przez lekarza lub pielęgniarkę udzielających świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej albo lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie albo dla małżonka, albo dla osoby pozostającej we wspólnym pożyciu albo dla krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa.
- C – kobiety w okresie w ciąży lub połogu
Przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki lub wyroby medyczne określone w wykazie, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, ustalonym w sposób określony w ust. 6.
Podstawą do nabycia uprawnienia przez świadczeniobiorcę, o którym mowa w ust. 1, jest ciąża stwierdzona przez lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie odbywania specjalizacji w tej dziedzinie, lub położną podstawowej opieki zdrowotnej, lub położną wykonującą świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w poradni położniczo-ginekologicznej.
Osoba będąca:
- inwalidą wojennym,
- osobą represjonowaną,
- małżonkiem osoby, o której mowa w pkt 1 i 2, pozostającym na ich wyłącznym utrzymaniu,
- uprawnioną do renty rodzinnej wdową albo wdowcem po: poległych żołnierzach, zmarłych inwalidach wojennych, osobach represjonowanych,
- żołnierzem zastępczej służby wojskowej, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1373), która otrzymała jednorazowe odszkodowanie w związku z przymusowym zatrudnieniem w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych, określone w art. 5a ust. 1 tej ustawy,
- osobą inną, niż określone w pkt 5, żołnierzem zastępczej służby wojskowej, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych, w odniesieniu do której orzeczone zostało inwalidztwo będące następstwem przymusowego zatrudnienia, w miejscach wymienionych w art. 1 ust. 1 tej ustawy,
- cywilną niewidomą ofiarą działań wojennych
- weteranem poszkodowanym, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%
Przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej.
Osoba będąca:
- inwalidą wojskowym,
- osobą, która doznała uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art. 7 i art. 8 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin i nie została zaliczona do żadnej z grup inwalidów,
- osobą wymienioną w art. 42 i art. 59 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin
Przysługuje bezpłatne do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie w leki objęte wykazem zawartym w obwieszczeniach Ministra Zdrowia, dla których określono kategorię dostępności w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń.
- ZK (Zasłużony Honorowy Dawca Krwi)
Przysługuje bezpłatne do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie w leki objęte wykazem zawartym w obwieszczeniach Ministra Zdrowia, dla których określono kategorię dostępności w całym zakresie zarejestrowanych wskazań oraz w leki, które mogą stosować w związku z oddawaniem krwi.
- ZK (Zasłużony Honorowy Dawca Przeszczepu)
Przysługuje bezpłatne do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie w leki objęte wykazem zawartym w obwieszczeniach Ministra Zdrowia, dla których określono kategorię dostępności w całym zakresie zarejestrowanych wskazań oraz w leki, które mogą stosować w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek, tkanek i narządów.
- PO (Pacjent posiadający uprawnienia określone w art. 44 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej)
- Żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe oraz pełniący terytorialną służbę wojskową, służbę kandydacką, służbę przygotowawczą lub służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny - o ile nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu
Przysługuje bezpłatne do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie w leki objęte wykazem zawartym w obwieszczeniach Ministra Zdrowia, dla których określono kategorię dostępności w całym zakresie zarejestrowanych wskazań oraz w leki recepturowe.
- Uprawnieni żołnierze lub pracownicy
Przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych, zaopatrzenie w leki objęte wykazem, zawartym w obwieszczeniach Ministra Zdrowia, dla których określono kategorię dostępności w całym zakresie zarejestrowanych wskazań oraz w leki recepturowe, na czas leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa;
Przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazem zawartym w obwieszczeniach Ministra Zdrowia oraz w leki recepturowe, na czas leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa.
- WP (Pacjent, o którym mowa w art. 133, art. 134, art. 135 ust. 1, art. 161, art. 164 ust. 1, art. 170 ust. 1 i art. 206 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, oraz żołnierz zawodowy, o którym mowa w art. 24 ust. 7 pkt 2 i art. 67 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych)
Przysługują uprawnienia na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
- AZ (Uprawniony pracownik i były pracownik zakładów produkujących wyroby zawierające azbest )
Przysługuje bezpłatnie zaopatrzenie w leki związane z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście wyszczególnione w osobnym wykazie.
- CN (Nieubezpieczone kobiety w okresie ciąży, porodu lub połogu)
Przysługuje zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne związane z ciążą, porodem i połogiem na takich samych zasadach jak innym ubezpieczonym.
- DN (nieubezpieczony do ukończenia 18 roku życia)
Przysługuje zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne na takich samych zasadach jak innym ubezpieczonym.
- IN (Osoby nieubezpieczone, posiadające uprawnienie do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych zgodnie z zasadami określonymi w art. 12 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych)
Przysługują uprawnienia na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
- BW (pacjent posiadający uprawnienia do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie decyzji wójta, burmistrza, prezydenta gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania pacjenta)
Przysługuje zaopatrzenie w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne na takich samych zasadach jak innym ubezpieczonym.
Aby skorzystać z przysługujących uprawnień, pacjenci należący do kategorii: IB, IW, ZK, PO oraz AZ zobowiązani są do przedstawienia dokumentów potwierdzających uprawnienie osobie wystawiającej receptę.
Pacjenci posiadających uprawnienia: IB, IW, ZK, PO zobowiązani są do przedstawienia dokumentów potwierdzających uprawnienie osobie realizującej receptę.