Dla pacjenta

Program jest przeznaczony dla Kobiet w wieku 25-64 lata (zgodnie z rocznikiem), które w ciągu ostatnich 3 lat nie wykonywały badania cytologicznego. Badanie można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Badania są bezpłatne i nie wymagają skierowania. Panie z określonej grupy wiekowej zgłaszają się do jednej z wybranych placówek (lista poniżej).

I, II Etap podstawowy

Podczas wizyty u ginekologa lekarz lub położna pobierają materiał do badania, który zostanie wysłany do oceny mikroskopowej. W zależności od wyników, lekarz podejmie decyzję o dalszym działaniu.

Może to być:

• zalecenie ponownego zgłoszenia się na badanie po trzech latach, jeśli wynik jest prawidłowy i brak czynników ryzyka
• zalecenie wcześniejszego badania cytologicznego (po 12 miesiącach) w ramach programu w uzasadnionych przypadkach dotyczy to przede wszystkim kobiet obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV - typem wysokiego ryzyka) - co 12 miesięcy
• skierowanie do odpowiedniej placówki realizującej świadczenia zdrowotne w ramach Etapu pogłębionej diagnostyki programu, jeżeli konieczna jest weryfikacja wstępnego rozpoznania

III Etap pogłębionej diagnostyki

Jeżeli na podstawie badań zostaną wykryte nieprawidłowe zmiany, niezbędny jest etap pogłębionej diagnostyki, który obejmuje:

• badanie kolposkopowe
• w przypadku zaistnienia wskazań do weryfikacji obrazu kolposkopowego - pobranie celowanych wycinków do badania histopatologicznego (biopsja), a następnie:
• ocena histopatologiczna pobranego materiału

Po tych badaniach lekarz postanowi o dalszym leczeniu. Będzie się ono odbywało już poza programem, ale nadal u specjalistów, którzy mają kontrakt z NFZ.

Optymalnym okresem dla pobrania materiału cytologicznego jest termin pomiędzy 10 a 20 dniem cyklu

• na minimum dobę przed badaniem należy powstrzymać się od współżycia seksualnego
• przez kilka dni przed badaniem nie należy stosować leków dopochwowych ani przeprowadzać zabiegów leczniczych na pochwie i szyjce macicy
• cytologia może być wykonana co najmniej jeden dzień po badaniu ginekologicznym czy USG dopochwowym
• pobranie wymazu na badanie cytologiczne winno nastąpić min. 2 – 3 dni po zakończeniu krwawienia miesiączkowego
• badanie we wzierniku powinno wyprzedzać badanie przez pochwę nie - należy pobierać rozmazów bezpośrednio po badaniu ginekologicznym
• nie wykonuje się badania cytologicznego w czasie trwania czynnej infekcji dróg rodnych z towarzyszącymi jej upławami

Kobiety, które nie są objęte programem, mogą wykonać bezpłatne badanie cytologiczne w ramach porady u lekarza ginekologa, który ma podpisaną umowę z NFZ.