Z cukrzycą rozwijającą się w okresie ciąży musi zmierzyć się ok. 8-9 proc. przyszłych mam. Dla cierpiących na nią kobiet nieodzownym elementem oczekiwania na narodziny dziecka są codzienne pomiary cukru i kontrole talerza.
Cukrzyca jest najczęstszym zaburzeniem metabolizmu, jakie dotyka kobiety spodziewające się dziecka. - Zaburzenia gospodarki węglowodanowej to efekt nieprawidłowej pracy insuliny. Insulina jest hormonem wydzielanym przez trzustkę, który odpowiada za przenoszenie materiału energetycznego, czyli glukozy z krwi do komórek. W przypadku cukrzycy, także tej ciążowej, najprościej mówiąc insuliny jest sporo, ale ona źle pracuje, nie może przenieść glukozy z krwi do komórki – tłumaczy dr hab. med. Katarzyna Cyganek, diabetolog z Oddziału Klinicznego Chorób Metabolicznych i Diabetologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie.
Kogo wybiera cukrzyca ciążowa? Do czynników zwiększających ryzyko jej rozwoju należy m.in. nadwaga, otyłość oraz epizod choroby przy poprzedniej ciąży. Większą skłonność do takiego zaburzenia metabolizmu mają kobiety, które decydują się na dziecko po 35. urodzinach oraz panie, które urodziły już dwójkę dzieci. Ryzyko „słodkiej ciąży” zwiększa również nadciśnienie tętnicze, obciążenia genetyczne, urodzenie noworodka z wadą rozwojową, wcześniejsze poronienia oraz zespół policystycznych jajników.
Choroba może jednak dotknąć także panie, które nie należą do żadnej z grup ryzyka. Lekarze wśród objawów, jakie powinny zaniepokoić przyszłe mamy, wymieniają m.in. nadmierny przyrost wagi, wzmożone pragnienie i suchość w ustach.
Diagnostyka
Każda ciężarna w I trymestrze ciąży powinna mieć zlecone przez lekarza ginekologa oznaczanie we krwi glukozy na czczo. Prawidłowy poziom powinien być mniejszy, niż 92 mg/dl (5,1 mmol/l). U ciężarnej bez czynników ryzyka - jeśli nie stwierdzi się nieprawidłowych wartości glikemii, kolejny krok diagnostyczny to wykonanie między 24. a 28. tygodniem ciąży 3-punktowego testu obciążenia 75 g glukozy (OGTT75). U ciężarnej z czynnikami ryzyka – 3-punktowy test obciążenia 75 g glukozy (OGTT75) należy wykonać już na początku ciąży, w I trymestrze. Gdy stężenie glukozy na czczo w I trymestrze zawiera się w przedziale 92-125 mg/dl (5,1-6,9 mmol/l) należy pilnie wykonać test OGTT75 celem weryfikacji zaburzeń. Gdy stężenie glukozy na czczo jest równe lub wyższe 126 mg/dl (7,0 mmol/l) rozpoznaje się cukrzycę w ciąży i najczęściej świadczy to o istnieniu cukrzycy przed ciążą.
Profilaktyka cukrzycy ciążowej
Profilaktyka cukrzycy ciążowej nie jest jednoznaczna, gdyż wpływa na nią wiele czynników. Wprowadzone zmiany w trybie życia mogą jednak zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia.
- Żywienie. Dbanie o odpowiednio zbilansowaną dietę tak, by poziom glukozy we krwi utrzymywał się na odpowiednim poziomie oraz zabezpieczał potrzeby organizmu matki i rozwijającego się płodu. Zalecane są produkty zbożowe, białkowe (chude mięso i wędliny, ryby, chudy nabiał), warzywa i tłuszcze roślinne. Ograniczyć należy tłuszcze zwierzęce (w tym tłusty nabiał) i węglowodany proste (tj.: cukier, słodycze, miód, przetworzone owoce) oraz spożycie soli. Unikać należy kawy i mocnej herbaty.
- Aktywność fizyczna. Wczesne (I trymestr) podjęcie regularnej aktywności fizycznej (30 min., 3 razy w tygodniu) o umiarkowanym natężeniu (spacer, Nordic Waking, joga, pilates, pływanie, ćwiczenia w ramach szkoły rodzenia) po wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym ciąże.
- Badania kontrolne
Zdrowy jadłospis, oparty na diecie DASH każda mama może przygotować dla siebie korzystając z darmowego portalu Narodowego Funduszu Zdrowia diety.nfz.gov.pl. Z kolei do kontrolowania poziomu cukru we krwi pomocna będzie aplikacja NFZ Sweet Pregna. Połączona z glukometrem ułatwia ona prowadzenie dzienniczka pomiarów cukru i udostępnianie zebranych danych lekarzowi.
Dowiedz się więcej:
Środa z Profilaktyką. Profilaktyka cukrzycy ciążowej - Akademia NFZ
Środa z Profilaktyką. Profilaktyka cukrzycy ciążowej - profil Akademii NFZ w serwisie YouTube
Portal diety.nfz.gov.pl
Aplikacja Sweet Pregna
Wszystkie aktualności
