Dla pacjenta

Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol wpływa na ponad 200 rodzajów chorób, znajdując się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia. 80 proc. osób uzależnionych od alkoholu doświadcza zaburzeń nastroju, 50 proc. cierpi na depresję.

Zespół uzależnienia od alkoholu to kompleks zjawisk fizjologicznych, behawioralnych i poznawczych, wśród których picie alkoholu dominuje nad innymi zachowaniami, które poprzednio miały dla pacjenta większą wartość. Najczęściej spotykane motywy spożywania alkoholu:

1. ucieczkowy – w celu redukcji napięcia, stresu, polepszenia nastroju,
2. społeczny – spożywanie alkoholu dla towarzystwa, z okazji,
3. w poszukiwaniu przyjemności – dla walorów smakowych, czy też w przekonaniu o jego zdrowotnym działaniu lub właściwościach leczniczych.

Często alkoholizm wypierany jest ze świadomości osoby uzależnionej i jej bliskich, stąd nazywany jest również „chorobą zaprzeczeń”.

Czynniki ryzyka

Biologiczne - to jak organizm toleruje alkohol, warunkuje czy sięgniemy po niego po raz kolejny.

Społeczne - wzorce kulturowe, postawy społeczeństwa wobec picia stanowią zagrożenie uzależnienia od alkoholu (picie w bardzo dużych ilościach, zgoda na picie młodych osób np. podczas imprez okolicznościowych, uznawanie osób niepijących za nietowarzyskie oraz dostępność alkoholu).

Psychiczne - zależą od cech osobowości, które mają wpływ na częstotliwość sięgania po alkohol (trudności w radzeniu sobie z przykrymi emocjami, niska samoocena, problemy z wyrażaniem emocji, niska odporność na stres).

Spożycie alkoholu opisywać można w gramach wypitego alkoholu lub też posługując się miarą porcji standardowej. Przyjmuje się, że w Europie porcja taka zawiera zwykle 10 g czystego alkoholu. Porcja standardowa alkoholu (tzn. 10 g czystego, 100% alkoholu) zawarta jest w:

•  ok. 250 ml piwa o mocy 5%,
• ok. 100 ml wina o mocy 12%,
• ok. 30 ml wódki o mocy 40%.

Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych ze Spożywaniem Alkoholu AUDIT służy do sprawdzenia, jak bardzo ryzykowny jest aktualny model spożywania alkoholu. 

Niepokojące objawy

Uzależnienie rozpoznaje się, gdy spełnione są co najmniej 3 spośród następujących kryteriów:

• silne pragnienie lub poczucie przymusu picia tzw. głód alkoholowy,
• upośledzona zdolność kontrolowania zachowań związanych z piciem (nieskuteczność wysiłków zmierzających do zmniejszenia lub kontrolowania picia),
• pojawienie się fizjologicznych objawów zespołu abstynencyjnego, gdy picie alkoholu jest ograniczane lub przerywane tj.: drżenie mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, nudności, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, niepokój, drażliwość, lęki, omamy wzrokowe lub słuchowe, majaczenie drżenie,
• picie alkoholu, mimo że osobie pijącej znane są charakter i rozmiary szkód oraz konsekwencje zdrowotne,
• potrzeba spożycia większych dawek dla wywołania oczekiwanego efektu,
• zaniedbywanie z powodu picia, alternatywnych źródeł przyjemności lub zainteresowań.

Profilaktyka uzależnień 

Negatywne wzorce spożywania alkoholu są częstą przyczyną picia przez nieletnich i dorosłych. Profilaktyka powinna zacząć się od najmłodszych lat:

• nie częstuj dziecka alkoholem, nie pij alkoholu przy dzieciach;
• uświadamiaj dzieciom konsekwencje spożywania alkoholu;
• ustal z dzieckiem zasady dotyczące alkoholu. „Nie zgadzam się, żebyś pił/a, nawet piwa”. Wyjaśnij, że zakaz wynika z miłości i troski.
• porozmawiaj z dzieckiem o tym, jak ma sobie radzić z presją rówieśników namawiających do picia alkoholu,
• nie nadużywaj alkoholu i nie pokazuj, że zabawa musi być związana z piciem alkoholu.

W profilaktyce uzależnień ważną rolę odgrywa samokontrola:

• analizuj i oceniaj swój wzór spożywania alkoholu,
• kontroluj ilość, częstość i efekty picia alkoholu,
• słuchaj opinii innych osób na temat Twojego picia,
• nie bagatelizuj negatywnych doświadczeń związanych z piciem,
• nie zwlekaj z konsultacją u specjalisty.

Wzmacniaj indywidualne czynniki chroniące:

• wzmacniajsamoocenę i wewnętrzną motywację;
• dbaj o relacje z innymi ludźmi;
• rozwijaj umiejętności radzenia sobie z emocjami prowadzącymi do picia;
• szukaj wsparcia w sytuacjach kryzysowych;
• unikaj sytuacji wyzwalających chęć spożywania alkoholu.

Gdzie szukać pomocy

Szacuje się, że na 100 pijących nałogowo napoje alkoholowe, tylko kilkunastu osobom udaje się wyjść z nałogu bez profesjonalnej pomocy. Podstawową metodą leczenia uzależnienia od alkoholu jest psychoterapia indywidualna oraz grupowa. Pomoc można uzyskać również w punktach konsultacyjnych, telefonach zaufania, stowarzyszeniach i klubach abstynenckich oraz wspólnotach anonimowych alkoholików.

801 140 068 - „Pomarańczowa Linia” system pomocy rodzicom, których dzieci się upijają.

800 120 002 - „Niebieska Linia” Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie.

Dowiedz się więcej:

Środa z Profilaktyką. Profilaktyka uzależnień - alkohol - Akademia NFZ

Środa z Profilaktyką. Profilaktyka uzależnień - alkohol - profil Akdemii NFZ w serwisie YouTube

Wszystkie aktualności