Dla pacjenta

Profilaktyka dla mamy w każdym wieku

Program profilaktyki raka szyjki macicy

Program jest przeznaczony dla kobiet w wieku 25-59 lat (zgodnie z rocznikiem), które w ciągu ostatnich 3 lat nie wykonywały badania cytologicznego. Badanie można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym, który ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Badania są bezpłatne i nie wymagają skierowania. Panie z określonej grupy wiekowej mogą zgłosić się do wybranego gabinetu ginekologicznego i umówić się na badanie w dogodnym dla nich terminie.

Dlaczego cytologia jest ważna?

Rak szyjki macicy jest bardzo podstępny i w pierwszym okresie przebiega bez niepokojących objawów. Jego rozpoznanie jest możliwe tylko dzięki cytologii. To proste i bezbolesne badanie, które daje pewność, że kobieta jest zdrowa lub w przypadku nieprawidłowości podjąć odpowiednie leczenie.

Co może mieć znaczący wpływ na powstanie i rozwój choroby:

• zakażenie wirusem HPV 16, 18, 31 ,33, 35
• zakażenie pochwy wirusem HSV - 2
• zakażenia innymi patogenami (chlamydie, CMV, EBV, przewlekłe infekcje bakteryjne)
• palenie papierosów
• doustne środki antykoncepcyjne
• promiskuityzm
• immunosupresja
• wielorództwo (szczególnie wczesne)

Wykaz placówek realizująych program profilaktyki raka szyjki macicy 

Program badań prenatalnych

W ostatnich latach wzrasta systematycznie średni wiek kobiet rodzących. Szacuje się, że rodzące powyżej 35 roku życia stanowią 8 – 10% ogólnej liczby porodów. Powyżej 35 roku życia wzrasta statystycznie istotnie ryzyko wystąpienia patologii płodu uwarunkowanej aberracją chromosomalną. Część z tych wad dzięki diagnostyce obrazowej i biochemicznej możliwa jest do rozpoznania we wczesnym okresie ciąży (I i II trymestr ciąży). Określenie ryzyka wystąpienia aberracji chromosomowych i wykrycie wielu wad rozwojowych we wczesnym okresie ciąży pozwala na bezpieczne prowadzenie ciąży i umożliwia podjęcie leczenia już w czasie życia płodowego. Pozwala także rodzicom dziecka przygotować się do natychmiastowego wdrożenia specjalistycznej opieki medycznej po jego urodzeniu.

Aby skorzystać z programu wymagane jest skierowanie zawierające informacje o wskazaniach do objęcia programem wraz z opisem nieprawidłowości i dołączonymi wynikami badań potwierdzającymi zasadność skierowania do programu, wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę.

Z badań prenatalnych mogą skorzystać kobiety, które spełniają co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

• wiek od ukończenia 35 lat (badanie przysługuje kobiecie w danym roku kalendarzowym, w którym kończy 35 lat)
• wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka
• stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka
• stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową
• stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu

Wykaz placówek realizujących program badań prenatalnych 

Program profilaktyki wczesnego wykrywania raka piersi

Program jest skierowany do kobiet w wieku 50-69 lat, które w ciągu ostatnich 2 lat nie poddawały się badaniu lub otrzymały pisemne wskazanie do wykonania mammografii po upływie roku. Badanie jest bezpłatne i nie jest potrzebne skierowanie. 

Dlaczego mammografia jest ważna?

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe u Polek. Występuje częściej po menopauzie. Ryzyko zachorowania wzrasta po 50 roku życia. Mammografia jest najlepszą metodą wykrywania zmian w piersi. Nie wymaga także żadnego dodatkowego przygotowania.

Wykaz placówek realizujących program profilaktyki wczesnego wykrywania raka piersi 

NFZ finansuje badania dla kobiet nie tylko w ramach programów profilaktycznych. Cytologia, USG piersi i mammografia to badania, które może zlecić każdy lekarz specjalista, szczególnie lekarz ginekolog i onkolog.