Dla pacjenta

Nie daj się grypie

Okres jesienno-zimowy jest traktowany przez specjalistów jako czas największej zachorowalności na grypę. W tym czasie należy szczególnie pamiętać o zasadach dotyczących zarówno zdrowego stylu życia, jak też prostych czynnościach higienicznych, które mogą uchronić przed zachorowaniem.

Czym jest grypa sezonowa?

Grypa to ostra choroba zakaźna wywoływana przez wirus grypy, który atakuje drogi oddechowe. Czas trwania grypy i jej przebieg zależą od właściwości patogenu, stanu fizycznego i odpowiedzi układu odpornościowego danej osoby. Na grypę możemy chorować wiele razy. Po chorobie nabywamy odporności, która jednak chroni nas przez krótki czas, ponieważ wirus grypy ciągle się zmienia. Za każdym razem nasz organizm ma do czynienia z nowym, zmodyfikowanym wirusem.

Grypy nie można lekceważyć, ponieważ dla niektórych osób z przewlekłymi chorobami – np. z chorobami serca, płuc, cukrzycą, dla osób starszych, kobiet w ciąży lub małych dzieci może ona stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia bez względu na wiek – zwłaszcza dla osób z grupy podwyższonego ryzyka.

Jak rozprzestrzeniają się wirusy grypy?

Wirusy grypy złożone są z maleńkich cząsteczek. Podczas kaszlu lub kichania w dłoń kropelki wydzieliny wraz z zawartymi w nich wirusami przenoszą się z ręki na wszystkie dotykane powierzchnie, na których mogą przeżyć przez dłuższy czas. Wirusy można znaleźć między innymi na: klamkach, kranach, klawiaturze komputerowej, telefonach oraz pilotach do telewizorów oraz innych sprzętach znajdujących się w otoczeniu. Jeśli inne osoby dotkną tych powierzchni, a później dotkną twarzy mogą ulec zarażeniu. W ten sposób wszystkie wirusy przeziębienia i grypy, przenoszą się z osoby na osobę. Szybka diagnoza oraz leczenie mogą złagodzić niektóre objawy oraz zmniejszyć możliwość poważnych komplikacji (np. zapalenie płuc).

Nie lekceważ objawów!

Dla grypy charakterystyczny jest jej gwałtowny początek. W ciągu około 24-48 godzin od zakażenia pojawiają się pierwsze objawy:

• wysoka gorączka, nawet do 39.5°C
• dreszcze
• bóle mięśniowo-stawowe
• ból gardła
• ból głowy
• kaszel
• ogólne osłabienie
• katar

U niektórych chorych, zwłaszcza u dzieci może wystąpić biegunka i bóle brzucha.

Jeśli pojawią się pierwsze objawy grypy

Nieleczona grypa może skutkować wieloma poważnymi powikłaniami.

Osoby, które mają objawy grypy powinny:

• ograniczyć bliskie kontakty z innymi osobami
• unikać większych skupisk ludzkich
• skontaktować się ze swoim lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej.

Transport osoby, u której wystąpią objawy grypowe nie powinien odbywać się środkami transportu zbiorowego.

W jaki sposób ochronić siebie i innych przed grypą?

Przestrzeganie podstawowych zasad dotyczących zdrowego stylu życia i zachowywanie prostych czynności higienicznych może zmniejszyć ryzyko zarażenia się grypą sezonową.

Aby zmniejszyć ryzyko zarażenia siebie i innych należy pamiętać, aby:

• zawsze mieć przy sobie chusteczki higieniczne
• zasłaniać usta podczas kichania i kaszlu – nie ręką, przez którą mogą się przenieść wirusy na inne przedmioty, lecz chusteczką
• używać czystych chusteczek do zasłonięcia ust i nosa podczas kichania
• wyrzucać chusteczki po jednorazowym użyciu
• często myć ręce mydłem i ciepłą wodą lub używając żelu antybakteryjnego
• w miarę możliwości ograniczyć przebywanie w dużych skupiskach ludzi
• unikać kontaktu z osobami już chorymi
• kiedy jest się chorym, zostać w domu i ograniczyć bliski kontakt z osobami zdrowymi, by nie narażać ich na zakażenie
• stosować się do zaleceń lekarza

Zadbaj o higienę!

• myj ręce jak najczęściej - po każdej wizycie w toalecie, przed jedzeniem, po kontakcie z żywnością, zwierzętami oraz po kontakcie z chorą osobą. Pamiętaj, że jest to najlepsza metoda na ograniczenie rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych;
• nie zapominaj o prawidłowej technice mycia rąk - myj je mydłem pod bieżącą, ciepłą wodą przez 20-30 sekund, rozprowadzając dokładnie po wszystkich powierzchniach dłoni i palców; 
• w przypadku braku dostępu do bieżącej wody np. w podróży używaj chusteczek nasączonych środkami czystości na bazie alkoholu;
• podczas kichania i kasłania zasłaniaj nos i usta chusteczką higieniczną, a w miarę potrzeby staraj się oczyszczać nos z wydzieliny;
• pamiętaj, aby po zużyciu chusteczki higienicznej wyrzucić ją jak najszybciej do kosza, by nie stanowiła źródła zakażenia; 
• unikaj dotykania rękami śluzówek oczu, nosa i ust, ponieważ zwiększasz prawdopodobieństwo przeniesienia zarazków na powierzchnie użytkowe;
• wietrz pomieszczenie w którym przebywasz - nawet 3-4 razy dziennie przez 10 minut; 
• jeśli masz objawy grypy (kaszel, ból gardła, ból mięśni, ból głowy, dreszcze, osłabienie, biegunka) najlepiej zostań w domu - unikaj dużych skupisk ludzi, gdyż wirus łatwo przenosi się drogą kropelkową na inne osoby - i jak najszybciej zgłoś się do lekarza.
• stosuj się do zaleceń lekarza

Czy szczepionka przeciw grypie sezonowej jest finansowana przez NFZ?

W Polsce bezpłatne są jedynie szczepienia obowiązkowe, które ustalane są przez głównego inspektora sanitarnego. Szczepionka przeciw grypie należy do tzw. szczepień zalecanych, co oznacza, że pacjenci muszą sami za nią zapłacić. O podaniu szczepionki decyduje lekarz POZ, który bada pacjenta przed szczepieniem. Szczepionki ważne są tylko jeden rok ze względu na coroczne zmiany składu według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia.