Dla pacjenta

Bezpieczna hemodializa w stacjach dializ finansowanych przez MOW NFZ

Czym jest dializoterapia?
Dializoterapia to leczenie zastępujące funkcję nerek w przypadku ich krótkotrwałej lub przewlekłej niewydolności. Dwie powszechnie stosowane metody leczenia nerkozastępczego to hemodializa i dializa otrzewnowa.

Na czym polega hemodializa?
Hemodializa (dializa pozaustrojowa) polega na przepuszczeniu krwi pacjenta przez aparat dializacyjny, w którym odbywa się oddzielenie toksycznych produktów przemiany materii od krwi (krew wraca do pacjenta, a toksyny pozostają w aparacie). 

W jaki sposób chorzy mogą zostać pacjentami stacji dializ?
Kwalifikacja do leczenia nerkozastępczego dokonywana jest w stacji dializ, do której  skierowanie może wystawić zarówno specjalista, jak i lekarz  pierwszego kontaktu.                    
W przypadku przewlekłego leczenia Pacjent musi mieć wykonany w oddziale chirurgicznym zabieg wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej. Ośrodek dializujący wykonuje również niezbędne dla prowadzenia terapii badania diagnostyczne, w tym ocenę pod kątem ewentualnego przeszczepu nerki.

Gdzie odbywa się hemodializa?
Zabiegi hemodializy są wykonywane wyłącznie w stacjach dializ. Pacjent korzysta z usług jednej wybranej stacji dializ, według ustalonego planu zabiegów. Ma prawo wyboru każdej stacji, która ma podpisaną umowę z NFZ. Zabiegi wykonywane są najczęściej 3 razy w tygodniu i trwają zwykle kilka godzin. Leczenie takie musi być prowadzone długotrwale, często do końca życia (poza przypadkami ostrej i odwracalnej niewydolności nerek), chyba że przeprowadzony zostanie przeszczep nerki.

Kto pokrywa koszty zabiegu?
Hemodializa jest w pełni finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W koszcie hemodializy przewidziany jest również transport pacjenta do stacji i z powrotem do miejsca zamieszkania. Jest on wliczony w koszt dializy, bez względu na stan pacjenta.

Jak długo czeka się na hemodializę?
Liczba Pacjentów objętych tą formą leczenia co roku wzrasta. Wynika to z  poszerzania wskazań do dializoterapii oraz poprawy dostępności, głównie poprzez rozwój infrastruktury stacji dializ. Obecnie żaden Pacjent wymagający leczenia nie spotyka się z odmową lub opóźnieniem leczenia, jakie miały miejsce kilkanaście lat temu.

Dializa otrzewnowa
Dializa otrzewnowa (wewnątrzustrojowa) polega na wprowadzeniu do jamy otrzewnowej (brzusznej) płynu dializacyjnego, do którego z krwi na zasadzie osmozy przechodzą woda i zbędne produkty przemiany materii. Podanie płynu wymaga założenia dostępu poprzez cewnik umieszczony na stałe w jamie brzusznej pacjenta. Czynności związane z dializą otrzewnową Pacjent może wykonywać sam w domu. Worki z płynem są dostarczane bezpośrednio do miejsca zamieszkania chorego. Istnieją dwa rodzaje dializy otrzewnowej: ciągła ambulatoryjna dializa otrzewnowa (CADO) i automatyczna dializa otrzewnowa (ADO). Dializa CADO polega na kilkakrotnej wymianie worków z płynem w ciągu doby przez samego pacjenta. W dializie ADO stosowane jest specjalne urządzenie – cykler, które dokonuje automatycznie wymiany płynu dializacyjnego w jamie otrzewnowej. Stwarza to dla  Pacjenta możliwość stosowania cyklera w nocy,  co jest szczególnie korzystne dla chorych prowadzących aktywny tryb życia. Obie formy dializy otrzewnowej stosowane są jako wstępny etap leczenia nerkozastępczego, trwający do kilku lat, pozwalający na opóźnienie leczenia hemodializami. Ze względu na możliwość prowadzenia terapii w domu ta forma leczenia jest bardziej wygodna dla Pacjenta, choć wymaga większej samodzielności.

Udogodnienia dla pacjentów dializowanych

Pacjent dializowany na wakacjach
Powodzenie tego typu leczenia zależy od surowego przestrzegania planu zabiegów. Na szczęście dzięki rozwojowi sieci stacji dializ, nastąpiło skrócenie drogi dojazdu dla pacjentów. Nie wiąże to tym samym pacjenta z miejscem, gdzie mieszka i jest leczony. W przypadku okresowego pobytu poza miejscem zamieszkania dializę „gościnną” można uzyskać w dowolnej innej lokalnej stacji dializ, po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.

Wysowa – sanatorium dla Pacjentów dializowanych.
Jeśli zachodzi potrzeba odbycia kuracji w warunkach sanatoryjnych - dializowani Pacjenci z Małopolski są kierowani do ośrodka w Wysowej. To jedyne takie sanatorium w Polsce, które oprócz zleconych zabiegów gwarantuje hemodializę, a od 2009 roku również dializy otrzewnowe Nie oznacza to jednak, że chorzy dializowani nie mogą korzystać z innych rodzajów sanatoriów, np. nad morzem. Należy jednak pamiętać, że w takich przypadkach Pacjent musi zadbać o zapewnienie sobie miejsca w stacji dializ.