Szczepienie, które chroni przed rakiem - jak zaszczepić dziecko przeciwko HPV
30-06-2023
HPV (Human Papilloma Virus) to nazwa ludzkiego wirusa brodawczaka. Jest ponad 200 typów HPV, a spośród nich część jest silnie rakotwórcza. HPV odpowiada za zachorowania na raka szyjki macicy, a także inne choroby nowotworowe: raka odbytu, sromu, pochwy. Rak szyjki macicy jest niemal stuprocentowo związany z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego. Do zakażenia wirusem najczęściej dochodzi drogą płciową, dlatego szczepienie jest najskuteczniejsze, jeśli nastąpi przed potencjalnym narażeniem na zakażenie HPV, do którego dochodzi głównie drogą kontaktów seksualnych.
W krajach, które wprowadziły szczepienia przeciw HPV, liczba zakażeń spadła nawet do 90 procent. Szczepiąc się, kobieta zmniejsza o 70 procent ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Dlatego powszechne programy szczepień przeciw HPV najczęściej wskazują na dziewczynki i chłopców w wieku 12-13 lat.
Szczepionka przeciw HPV jest dobrze tolerowana i bezpieczna. Jest powszechnie stosowana w 125 krajach. W Polsce jest dostępna w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). W Małopolsce dziecko można zaszczepić w 337 przychodniach POZ.
W programie szczepień przeciw HPV bezpłatnie są dostępne 2 szczepionki: 2-walentana szczepionka Cervarix i 9-walentna szczepionka Gardasil 9.
Do kogo kierowany jest program
Powszechny program bezpłatnych szczepień przeciw HPV jest skierowany do dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat.
W roku 2023 ze szczepień mogą skorzystać dzieci urodzone w 2010 i 2011 r.
Szczepienia przeciw HPV są podawane w dwóch dawkach. Odstęp między tymi dawkami wynosi od 6 do 12 miesięcy.
Jak zapisać dziecko na szczepienie
Aby zapisać dziecko na szczepienie przeciw HPV, wystarczy umówić wizytę:
Szczepionka nie zwalnia z cytologii
Raka szyjki macicy, związanego z zakażeniem wirusem ludzkiego wirusa brodawczaka, co roku diagnozuje się u ok. 2,5 tys. Polek. Zaszczepienie się przeciwko wirusom HPV w znacznym stopniu ogranicza ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy, ale nie niweluje go całkowicie. Wynika to z faktu, że istnieje ponad 200 typów wirusów HPV. Nie ma możliwości zaszczepienia się przeciwko wszystkim typom HPV. Dlatego tak ważne jest, aby każda kobieta regularnie wykonywała cytologię, która wykrywa zmiany w szyjce macicy. To szczególnie ważne, jeśli rozpoczęła współżycie seksualne.
Do kobiet w wieku 25-59 lat adresowany jest program profilaktyki raka szyjki. Badanie cytologiczne w ramach programu jest wykonywane raz na 3 lat. U kobiet obciążonych czynnikami ryzyka: zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immmunosupresyjne, zakażonych HPV - typem wysokiego ryzyka, badanie jest wykonywane co 12 miesięcy. Badanie jest bezpłatne i nie jest potrzebne na nie skierowanie. Cytologię w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy można wykonać w każdym gabinecie ginekologiczno-położniczym, który ma umowę z NFZ (w Małopolsce jest ich ponad 200) oraz w gabinecie położnej POZ, która ma uprawnienia do wykonywania cytologii w ramach zawartej umowy z NFZ.
W zależności od wyników, lekarz podejmie decyzję o dalszym działaniu.
Może to być:
- zalecenie ponownego zgłoszenia się na badanie po trzech latach, jeśli wynik jest prawidłowy i brak czynników ryzyka,
- zalecenie wcześniejszego badania cytologicznego po 12 miesiącach,
- skierowanie do odpowiedniej placówki realizującej świadczenia zdrowotne w ramach etapu pogłębionej diagnostyki programu, jeżeli konieczna jest weryfikacja wstępnego rozpoznania.
Kobiety młodsze niż 25 lat i starsze niż 59 lat mogą skorzystać z badania cytologicznego w ramach porady udzielonej przez lekarza specjalistę. Do ginekologa i położnej POZ nie jest wymagane skierowanie.
Aleksandra Kwiecień
rzeczniczka prasowa MOW NFZ
