Bezpieczne ferie. Pomoc medyczna w kraju i za granicą
08-02-2024
- Małopolscy uczniowie w poniedziałek rozpoczynają dwutygodniowe ferie.
- Podpowiadamy, gdzie szukać pomocy medycznej, jeśli zimowy odpoczynek zakłóci nagła choroba.
- Poza miejscem zamieszkania po pomoc można zgłosić się do dowolnej, najbliższej przychodni podstawowej opieki zdrowotnej.
- Podczas podróży do krajów Unii Europejskiej niezbędna jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.
Ferie są czasem wypoczynku dla uczniów i pracowitym okresem dla medyków – szczególnie tych, którzy opiekują się turystami w górskich miejscowościach, chętnie wybieranych na miejsce zimowych podróży. Podczas jazdy na nartach czy spacerów oblodzonymi szlakami o nieszczęśliwy wypadek i uraz bowiem nie trudno. Poważnym zagrożeniem może być także niska temperatura prowadząca do odmrożeń.
Nasza analiza pokazuje, że w ubiegłym roku wszystkie szpitalne oddziały ratunkowe w Małopolsce przyjęły łącznie 466 tys. pacjentów. Blisko 72 tys. z nich po pomoc zgłosiły się w styczniu i lutym. Okres ferii zimowych był tym najbardziej intensywnym dla medyków, którzy dyżurują w SOR Szpitala Powiatowego im. dra T. Chałubińskiego w Zakopanem, gdzie w ciągu pierwszych dwóch miesięcy 2023 r. przyjęto ponad 4 tys. chorych. Podhalański Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II w Nowym Targu w tym czasie było to ponad 4,8 tys. pacjentów – więcej osób zgłosiło się jedynie w okresie wakacji.
W szpitalnych oddziałach ratunkowych jest udzielana pomoc w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowia i życia. Ich personel ratuje osoby po wypadkach, urazach, z zawałami, udarami. SOR-y i izby przyjęć działają całodobowo. Adresy tych małopolskich są dostępne na stronie małopolskiego NFZ w tym miejscu.
Za pilną pomoc medyczną odpowiadają również zespoły ratownictwa medycznego. Ambulans można wezwać dzwoniąc pod numer 999 lub 112. W górach dyżuruje także Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe i Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Numer alarmowy do GOPR/TOPR: 985 lub 601 100 300.
SOR czy karetka to rozwiązanie dla tych, których życie lub zdrowie jest poważnie zagrożone. W przypadku infekcji, gorączki, bólu brzucha, niewielkich urazów pomoc zapewniają przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej. W trakcie odpoczynku poza miejscem zamieszkania chory ma prawo zgłosić się do dowolnej, najbliższej poradni POZ. Działają one w dni powszednie w godz. 8-18.
Wieczorami, nocami, w weekendy i święta obowiązki lekarzy rodzinnych przejmują medycy, którzy dyżurują w gabinetach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej. W Małopolsce jest ich 50, nie obowiązuje rejonizacja, można zgłosić się do każdego z nich. Adresy i telefony wszystkich są dostępne na stronie małopolskiego NFZ w tym miejscu.
Za granicę z EKUZ
Ci, którzy ferie planują spędzić za granicą, powinni zapakować do portfela Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego. Podczas pobytu w państwach Unii Europejskiej, EFTA i Wielkiej Brytanii potwierdza ona prawo do bezpłatnej opieki medycznej na takich samych zasadach, jakie obowiązują mieszkańców danego kraju. EKUZ upoważnia do leczenia niezbędnego i nieplanowanego, a jeśli obywatele danego państwa ponoszą np. część kosztów związanych z wizytą u lekarza, odpoczywający w nim Polak również częściowo za nią zapłaci. Tak jest np. w przypadku kosztów ratownictwa górskiego, które należy pokryć z własnej kieszeni na Słowacji i w Austrii.
W ub. roku w małopolskim NFZ wydaliśmy ponad 181 tys. Europejskich Kart Ubezpieczenia Zdrowotnego. Od ręki, jeszcze przed startem ferii, EKUZ można odebrać m.in. w Krakowie, Nowym Sączu, Tarnowie, Oświęcimiu czy Suchej Beskidzkiej.
Chroń palce i uszy przed odmrożeniami
Synoptycy prognozują, że w okresie małopolskich ferii na tereny górskie wrócą niższe temperatury. Te zaś wiążą się z ryzykiem groźnych odmrożeń. Do ich rozwoju przyczynia się jednak nie tylko mróz – sprzyja temu także wiatr i wilgoć, które sprawiają, że oziębienie tkanek następuje bardzo szybko, nawet przy dodatnich temperaturach.
- Najbardziej narażone na odmrożenia są palce rąk i stóp, nos oraz małżowiny uszne. Pod wpływem zimna naczynia krwionośne obkurczają się, a tkanki narażone są na niedotlenienie – wskazuje dr n. med. Agnieszka Kardynał, dermatolog.
Ryzyko odmrożeń szczególnie dotyczy dzieci, osób w podeszłym wieku i chorujących na cukrzycę. Szybciej dochodzi do nich, gdy jesteśmy głodni, osłabieni, zmęczeni, odwodnieni czy przebywamy na dużej wysokości.
Jak chronić się przed odmrożeniami i co robić, jeśli do nich dojdzie, podpowiada Narodowy Fundusz Zdrowia w specjalnym poradniku pacjenta. Można go znaleźć w tym miejscu.
Małopolski Oddział Wojewódzki
Narodowego Funduszu Zdrowia w Krakowie
